با لایـه اوزون بیشتر آشنا شویم!
لایـه اوزون یـا اُزون‌سپهر قسمتی از استراتوسفر هست که حاوی گاز طبیعی اوزون O3 است. تحقیق در مورد فواید اب و اتش اوزون توانایی جالب توجهی درون جذب برخی از های اشعه فرابنفش دارد.
لایـه اوزون زیـاد چگال نیست. تحقیق در مورد فواید اب و اتش اگر آن را درون تروپوسفر متراکم شود ضخامت آن تنـها درون حد چند مـیلیمتر مـی‌شود. اوزون درون جو زمـین عموما توسط شکستن مولکول دو اتمـی اکسیژن بـه دو اتم تنـها بوسیله نور فرابنفش بوجود مـی‌آید.
اکسیژن تک اتمـی با اکسیژن نشکسته ترکیب مـی‌شود و اوزون را بوجود مـی‌آورند. مولکول اوزون ناپایدار هست و هنگامـی کـه نور فرابنفش بـه آن برخورد مـی‌کند بـه یک مولکول اکسیژن و یک اکسیژن اتمـی شکسته مـی‌شود. بـه این فرآیند مداوم واکنش زنجیره‌ای اوزون اکسیژن نامـیده مـی‌شود. بدین ترتیب لایـه اوزون درون استراتوسفر بوجود مـی‌آید.
فواید لایـه اوزون
خورشید تنـها ستاره منظومـه شمسى مى‌باشد کـه زمـین بـه دور آن مى‌چرخند و از انرژى آن استفاده مى‌کند. پرتوهاى فرابنفش خورشید داراى طول موج کوتاه و دارای انرژى زیـادی هستند کـه براى تمام موجودات زنده خطرناک مى‌باشند و یکی از اثرات آن بر انسان سرطان پوست یـا آفتاب سوختگى است. خوشبختانـه زمـین درون برابر این پرتوى خطرناک، تحقیق در مورد فواید اب و اتش محافظى بنام لایـه اوزون دارد کـه از ورود پرتوهاى خطرناک بـه سطح زمـین جلوگیرى مى‌کند.
هنگامى کـه پرتوهاى فوق بنفش بـه مولکول‌های اوزون برخورد مى‌کنند، پرتوهاى فوق بنفش مقدار زیـادى از انرژى خود را از دست مى‌دهند و به پرتوهاى فرو سرخ تبدیل مى‌شوند، و از طرفی دیگر بر اثر این برخورد، مولکول اوزون بـه مولکول اکسیژن و اتم اکسیژن تبدیل مى‌شود و با تابش مجدد نور خورشید، مولکول اوزون دوباره پدیدار مى‌شود.
مولکول هاى اوزون هرچند کـه براى ما مفید هستند اما وجود آن‌ها درون لایـه تروپوسفر (لایـه‌اى کـه ما درون آن زندگى مى‌کنیم) بسیـار خطرناک مى‌باشند. نیتروژن‌هاى پراکسید خارج شده از اگزوز موتورهاى دیزلى بر اثر تابش نور خورشید (عمل فتو شیمـیایى) با مولکول‌هاى اکسیژن واکنش مى‌دهند و مولکول‌هاى اوزون را پدیدار مى‌کنند. چون درون مولکول‌هاى اوزون اتم‌هاى اکسیژن فعال (رادیکالى) وجود دارد، تنفس آن، موجب اختلال درون دستگاه تنفسى مى‌شود.
اثرات لایـه اوزون بر آب و هوا
گرمایش زمـین افزایش نظام‌مند گرمای زمـین هست که عمدتاً ناشی از گازهای گلخانـه‌ای است. ازون یک گاز گلخانـه‌ای هست و درون آب وهوای کرهٔ زمـین نقش دارد. افزایش گازهای گلخانـه‌ای مانند کربن دی‌اکسید ممکن‌است بر چگونگی بهبود لایـهٔ ازون درون سال‌های آینده اثر بگذارد.موادی کـه غلظت ازون را کاهش مـی‌دهند، گازهای گلخانـه‌ای هستند. از آن‌جا کـه اچ‌سی‌اف‌سی‌ها نیز گازهای گلخانـه‌ای هستند، مـی‌توانند مـیزان مواد کاهش‌دهندهٔ اوزون را افزایش‌دهند.
در حالی کـه بسیـاری از نقاط جهان گرم شده‌است، بخش‌هایی از نیم‌کرهٔ جنوبی سرسختانـه سرد مانده‌اند و دلیل آن شکاف لایـهٔ ازون درون آن بخش‌ها است. زیرا ازون یک گاز گلخانـه‌ای است.پژوهش‌های تازه نشان مـی‌دهد کـه تلاش‌های انجام‌شده توسط دانشمندان و طرفداران محیط زیست به منظور پوشش بیشتر ازون مـی‌تواند موجب گرم‌شدن سراسر نیم‌کرهٔ جنوبی بشود. گرمایش زمـین درون درجهٔ نخست از وجود مقدار زیـادی کربن درون اتمسفر هست که درون هنگام استفاده از زغال سنگ، گاز، نفت و سوخت به منظور تولید برق و حرکت خودروها ایجاد مـی‌شوند، به‌وجود مـی‌آید.
این گازها مانند یک روکش سراسر سیـاره پراکنده مـی‌شوند و گرمای خورشید را مـی‌گیرند. سی‌اف‌سی‌ها نیز کـه دارای کربن هستند، موجب کاهش ازون مـی‌شوند؛ بنابراین، کاهش ازون و گرمایش زمـین بـه یک‌دیگر مرتبط هستند. سی‌اف‌سی‌ها ممکن هست تا مدت زمان طولانی درون هواکره باقی بمانند و گرمایش زمـین را تحت تأثیر قرار دهند. بنا بـه گزارش آژانس حفاظت محیط زیست ایـالات متحده آمریکا، ازون که تا سال ۲۰۵۰ بـه سطح معمولی و طبیعی خود باز خواهد گشت. درون حالی کـه این گزارش خوبی است، اما بر مـیزان گرمایش زمـین خواهد افزود. ازون بـه این خاطر کـه یک گاز گلخانـه‌ای است، مـی‌تواند درون به‌دام انداختن گرما درون استراتوسفر کمک کند و درجهٔ گرمای زمـین را تحت تأثیر قرار دهد. کاهش ازون بـه سرمایش زمـین کمک مـی‌کند و آب‌وهوا را بـه مـیزان قابل‌توجهی تغییر مـی‌دهد.
مـهم‌ترین عوامل تخریب لایـه اوزون
۱) سی اف سی ها (کلروفلوروکربن‌ها)
در صنایع سرماساز (یخچال و فریزرهای خانگی و صنعتی، آب سردکن‌ها و…) تهویـه مطبوع و کولر خودروها و صنایع اسفنج‌سازی بـه عنوان عامل پف دهنده و اسپری‌ها استفاده مـی‌شوند. درون حال حاضر دو جایگزین آزمایشی به منظور cfcها بـه نام هیدروفلوروکربن‌ها (HFC) و هیدروکلروفلوروکربن (HCFC) درون نظر گرفته شده‌اند کـه در حال حاضر تحت بررسی مـی‌باشند.
۲) هالون‌ها
هالون‌ها مواد اطفاء حریق مـی‌باشند کـه در کپسول‌های دستی آتش‌نشانی و سیستم‌های ثابت درون مکان‌های حساس استفاده مـی‌شوند. هالون‌ها کـه حاوی برم هستند، به منظور تخریب لایـه ازن نـه تنـها دست کمـی از گازهای کلردار ندارند بلکه از کلر بـه مراتب مؤثرتر بوده و سال‌ها درون جو زمـین باقی مـی‌مانند.
۳) حلال‌ها
عمدتاً تحت عنوان پاک‌کننده و چربی‌زدا درون صنایع مختلف فلزی، الکترونیک (برای پاک ای الکترونیک) و صنایع خشکشویی کاربرد دارند کـه از جمله مـی‌توان بـه متیل کلروفرم (تری‌کلرواتان) و تتراکلرید کربن اشاره نمود.
۴) متیل بروماید
در بخش کشاورزی از این ماده بـه عنوان آفت‌کش و ضدعفونی کننده استفاده مـی‌شود.
۵) گازهای گلخانـه‌ای
افزایش مقدار گازهای گلخانـه‌ای درون جو یعنی هرچه نازک‌تر شدن لایـه اوزون به‌طورکلی بیشترین حجم گازهای گلخانـه‌ای را بخار آب، دی‌اکسید نیتروژن، دی‌اکسیدکربن و متان تشکیل مـی‌دهد.
۶) گرمایش جهانی
دانشمندان هشدار داده‌اند پدیده گرم شدن زمـین مـی‌تواند تلاش‌ها به منظور ترمـیم حفره اوزون را کـه قرار هست تا سال ۲۰۵۰ انجام گیرد، حدود ۳۰سال بـه تعویق مـی‌اندازد.
ضرورت حفاظت از لایـه اوزون
اگر لایـه اوزون از بین برود، زندگی از کره زمـین نابود مـی شود. با از بین رفتن این لایـه حیـاتی نسل بشری، پوشش گیـاهی و حیـات جانوری درون مدت کوتاهی بـه صورت اسفباری منقرض مـی شود. درون حال حاضر کـه این لایـه آسیب دیده است، تشعشعات ماورای بنفش کـه به زمـین مـی‌رسد شدت یـافته و این مسئله باعث ایجاد سرطان های پوست، تضعیف مکانیزم دفاعی و ایمنی بدن انسان و همچنین ایجاد آب مروارید شده است. علاوه بر آن بـه علت آسیب دیدن لایـه اوزون کل نظام زیست محیطی (اکوسیستم) درون سراسر پهنـه گیتی دچار ناهماهنگی و عدم توازن جدی و فزاینده شده است.
کارهای حفاظتی درون برابر لایـه اوزون
کارهای حفاظتی درون برابر تابش فرابنفش خورشید، کـه مردم بایستی انجام دهند عبارتند از:
- استفاده از عینک‌های آفتابی ضد اشعه B-UV بـه خصوص برایـانی کـه به جهت شغلی مجبورند مدت زیـادی را درون تماس با تابش خورشید باشند.
- استفاده از کلاه‌های لبه دار بزرگ جهت محافظت از پوست صورت و گردن درون برابر تابش
- استفاده از پوشش کامل بـه خصوص دست‌ها درون برابر تابش
- بیشترین شدت تابش UV-B درون اواسط روزهای (۱۱ صبح الی ۱۴) فصل تابستان بـه سطح زمـین مـی‌رسد، لذا بهتر هست در این ساعات کمتر درون معرض تابش قرار بگیریم.
[تحقیق درون مورد لایـه اوزون و فواید آن - دانش‌چی تحقیق در مورد فواید اب و اتش]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Sun, 08 Jul 2018 15:04:00 +0000